Nederlandse familierechtspraak – de tragische zaak van José Booij

Dit verhaal werd oorspronkelijk geschreven in het engels door mijn oude vriend Brian Sacks, november 2010: http://www.briansacks.com/html/a_dutch_tragedy.html. Gereproduceerd in deze blog, januari 2022 https://gill1109.com/2022/01/13/dutch-family-justice-the-tragic-case-of-jose-booij/. Ik reproduceer het nu alweer, deze keer vertaald naar het nederlands met hulp van Google.

Brian verbleef in juli 2010 een week of twee in Nederland. Ik ging met Brian en José mee op verschillende sightseeingtrips en Brian nam talloze gesprekken met José op.

Ik zal dit binnenkort uitgebreiden met een persoonlijk verslag van mijn [Richard Gill’s] eigen ervaringen in de zaak, voornamelijk 2010 – 2011.

Sinds 2014 is niks meer van José vernomen. Ze was toen gedwongen opgenomen “the Medway martime hospital” in Engeland en was niet toegestaan enig contact met de buitenwereld te houden. Haar artsen daar weigerde ook enig contact te hebben met haar kennissen. Weigerde de resultaten van psychiatrisch onderzoek in nederland in ontvangst te nemen. José’s dochter Julia Lynn wordt dit jaar 18. Wellicht leeft Julia-Lynn nu onder een andere naam en wellicht weet ze haar geboortenaam niet eens. Ze heeft wel recht op, om over haar geboorte-ouders te weten. Geen verplichting, uiteraard. Ik heb in 2010 van José allerlei spullen gekregen, om voor haar dochter te bewaren. Familie fotos, dagboeken, bandopnamen, correspondentie. Inclusief daadwerkelijk een brief van de koningin [nou ja: de persoonlijke secretaris van de koningin] die daadwerkelijk beloofde om actie te nemen. Actie bleef uit, omdat José zelf onvindbaar werd.

Nu, “over to you, Brian”.

“Stil, kleine baby, huil niet.
Je weet dat je moeder is geboren om te sterven.
Al mijn beproevingen, Heer, zijn snel voorbij”

All My Trials, gezongen door Joan Baez

Terwijl ik [Brian Sacks] dit schreef [november 2010], leefde José Booij nog. Als u het leest, leeft ze misschien niet meer. Nu is haar gezicht misvormd en gedeeltelijk verlamd, het resultaat van een zelfmoordpoging die haar acht dagen in coma heeft gehouden. En hoewel ze misschien niet geboren was om te sterven, werd haar lot misschien bezegeld toen ze twee jaar oud was. In het kort, dit is haar verhaal

• Op 2 december 2004 werd José’s zes weken oude dochtertje Julia Lynn (geboren 21 oktober 2004, in het Scheper Ziekenhuis, Emmen, provincie Drenthe) met geweld bij haar weggenomen door Bureau Jeugdzorg en aan pleegouders gegeven.
• Bijna veertig jaar geleden werd José op tweejarige leeftijd bij haar eigen zorgzame moeder weggehaald en opgevoed door gewelddadige pleegouders.
• Direct na opname in het ziekenhuis onderzocht, werd Julia Lynn volkomen gezond bevonden, goed gevoed en goed verzorgd. Maar ze werd niet teruggegeven aan haar moeder.
• Voorafgaand aan de verwijdering van de baby was José Booij een succesvolle medisch doctor die werkte als verzekeringsarts in het noordoosten van Nederland.
• Het trauma en de financiële gevolgen van deze gebeurtenissen en de gebeurtenissen die ze teweegbrachten, evenals talrijke rechtszaken, zorgden ervoor dat José failliet ging.
• Bijna twee jaar na de verwijdering van Julia Lynn, verwekte José nog een kind door kunstmatige inseminatie. Maar omdat de overheid beslag had gelegd op José’s bezittingen en omdat ze door de trauma niet in staat was haar eigen zaken te regelen, werden haar watertoevoer, elektriciteit en verwarming afgesloten, met als gevolg dat ze een miskraam kreeg. Binnen enkele dagen werd ze uitgezet en begon ze op straat te leven.
• Via België, Frankrijk en Spanje verhuisde José naar Portugal, waar ze zich opnieuw vestigde als vertaler. Ze had een baan, een huis en een auto. Maar opnieuw werd ze op bevel van het Nederlandse Ministerie van Justitie onteigend en op straat gegooid.
• Toen ze in 2009 opnieuw Nederland binnenkwam met de bedoeling haar strijd om haar dochter terug te winnen voort te zetten, werd ze gearresteerd en opgesloten in het Delta Psychiatrisch Centrum nabij Rotterdam. Het was slechts de laatste van de twintig keer dat ze was gearresteerd en de negende keer dat ze in een psychiatrische inrichting was geplaatst. De Nederlandse overheid erkent niet dat ze getraumatiseerd is door zijn eigen acties; voor de staat is ze gewoon schizofreen en psychotisch. In geen enkel ander land wordt aangenomen dat ze deze psychische problemen heeft.
• Ze bleef opgesloten bij Delta, kreeg geen contact met de buitenwereld en kreeg antipsychotica ingespoten, omdat de psychiatrische staf haar verhaal niet geloofde. Pas na zeven maanden pleegde het Instituut de nodige telefoontjes waaruit bleek dat José de waarheid sprak. Met hulp van vrienden verliet ze Delta na 10 maanden in juli 2010 en huurde een appartement in Den Haag.
• José deed in november 2010 een zelfmoordpoging. Zes jaar lang had ze gevochten om haar dochter terug te krijgen. Ze had haar dochter sinds maart 2005 niet meer gezien

José Booij werd geboren in november 1963, twee dagen na de moord op president Kennedy. In Groot-Brittannië en Amerika was het een tijd van frisse ideeën en veranderende levensstijlen. Maar eeuwenoude vooroordelen en sociale zeden heersten nog steeds in Den Haag, Nederland, waar José woonde met haar moeder en zus. Toen José twee jaar oud was, werd ze bij haar moeder weggehaald, waardoor de familie het slachtoffer werd van roddels en vooroordelen over het alleenstaande moederschap. Ondanks dat haar moeder goed voor haar kon zorgen, en ondanks dat haar moeder José’s zus nog had, werd José bij pleegouders geplaatst.

Haar pleegouders waren een gescheiden stel dat elkaar haatte, maar samenwoonden en een bedrijf maakte van het opvoeden van ongeveer zes pleegkinderen tegelijk. José vertelt over een decennium van verbaal, emotioneel en fysiek misbruik:

“Ik ben thuis zwaar geslagen en de andere kinderen ook. Op een keer, toen ik vier of vijf jaar oud was, zag ik mijn pleegouders het hoofd van mijn pleegbroer John tegen de muur slaan. Ik zag zijn ogen wegdraaien en zag hem langs de muur naar beneden glijden en een streep bloed achter zich latend. Hij was een aardige, aardige jongen en van alle andere kinderen in het huis vond ik hem het leukst. Ze bevalen hem me in elkaar te slaan, maar hij probeerde me zo zacht mogelijk te slaan, terwijl hij hen er nog steeds van overtuigde dat hij me pijn had gedaan. Ik denk dat ze wisten dat we elkaar leuk vonden, en daarom hebben ze hem bevolen me in elkaar te slaan. Ze dwongen me mijn bril af te doen voordat ik werd geslagen voor het geval ze beschadigd raakten.

“Hij is zwaar beschadigd door zijn ervaringen. Hij dissocieerde altijd, zoals ik, ontsnapte in zijn geest, en dan sloegen ze hem in elkaar omdat hij niet oplette. Toen hij ouder werd, begon hij te drinken, roken en drugs te gebruiken. Hij zat 20 jaar opgesloten in een psychiatrische inrichting en probeerde verschillende keren zelfmoord te plegen. Hij was zo stom om uit een raam op de vierde verdieping te springen en eindigde met een gebroken rug. Maar later deed hij het goed en wierp hij zich voor de trein. Ik bewonderde hem daarom. Hij was zijn hele leven gemarteld, maar nu was hij vrij”.

Gedurende het decennium dat José in het huis was, had haar echte moeder geprobeerd haar terug te winnen en haar te bezoeken, maar de pleegouders hadden dit verhinderd. Uiteindelijk schakelde ze een advocaat in en slaagde erin om de woning te laten nakijken door een bevoegde inspecteur van Bureau Jeugdzorg. Als gevolg hiervan werd het huis stilgelegd, maar inmiddels was haar moeder een gebroken vrouw. Vijftien jaar nadat José van haar moeder was weggenomen, kreeg ze excuses van de Nederlandse overheid.

José bracht de rest van haar middelbare schooltijd door in, in totaal, twintig andere pleeggezinnen, telkens een paar weken in elk. Op school werkte ze hard en las ze ijverig. In elk nieuw huis observeerde ze de interacties tussen volwassenen en kinderen. “Ik zag hoe de ouders handelden, hoe de kinderen reageerden en hoe iedereen zich voelde. Dus ik leerde hoe mensen zich gedragen, maar ik hield afstand omdat ik me zo anders voelde dan zij. Ik voelde me iemand van een andere planeet”.

José overwon haar achtergestelde opvoeding om vanaf 1985 een plaats te veroveren om geneeskunde te studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze was een succesvolle studente, maar tegen de tijd dat ze vijfentwintig was, ontdekte ze dat haar individualiteit problemen veroorzaakte met haar collega’s in de geneeskunde in opleiding . “Ze begonnen me onder druk te zetten om me aan te passen aan de manier waarop ik me kleedde. Mijn kleren waren te chic voor hen. Ik moest stoppen met het lakken van mijn teennagels, het gebruik van make-up, het dragen van ringen en oorbellen. Ze zeiden dat ik mijn haar moest knippen. Ik had het gevoel dat ik hulp nodig had om met de vooroordelen waaraan ik werd blootgesteld om te gaan, en toen kwam ik bij dr. Bakker terecht”. Ook begon José op een bepaald moment tijdens haar medische studie dissociatieve periodes te krijgen, waarbij ze mentaal in haar eigen wereld afdwaalde en terugknalde zonder herinnering aan de voorgaande momenten. Dissociatie is een veel voorkomende reactie op jeugdtrauma.

Dr. Beata Bakker was een bekende psychologe die een techniek had ontwikkeld die ‘constructieve gedragstherapie’ wordt genoemd en die zich richtte op toekomstig gedrag in plaats van op het verleden. Dr. Bakker overtuigde José ervan dat, hoewel ze leed aan een depressie die verband hield met haar jeugdtrauma’s, ze er niet blijvend door beschadigd was en dat ze haar toekomst niet hoefden te beïnvloeden.

In de jaren die volgden leek het alsof de inschatting van dr. Bakker klopte. José studeerde af als arts, bouwde een succesvolle carrière op en reisde de wereld rond. Ze oefende een jaar geneeskunde in het Agogo Hospital in Ghana, waar ze onder meer onderzoek deed naar ondervoeding bij baby’s.

Maar zestien jaar nadat José voor het eerst dr. Bakker had geraadpleegd, kwamen haar jeugdtrauma’s in een heel letterlijke zin terug. In september 2004 beviel José van een dochter, Julia Lynn, uit een korte relatie met muziekinstrumentenmaker Peter de Koningh. Slechts zes weken later, op 2 december 2004, haalden politieagenten aangestuurd door Bureau Jeugdzorg de nieuwe baby uit het huis van José in Elim, Drenthe, en brachten haar naar het Bethesda Ziekenhuis in het nabijgelegen Hoogeveen. Bijna drie decennia nadat José van haar moeder was weggenomen, was haar pasgeboren baby nu van haar weggenomen.

Het is belangrijk om te kijken naar de redenen waarom Julia Lynn is meegenomen en het ondersteunende bewijsmateriaal. Er waren eerst zorgen geuit door een buurvrouw en vervolgens door de wijkverpleegster, over José’s psychische gezondheid en het voedingsregime van de baby. De huisarts, die om zijn beoordeling vroeg, diagnosticeerde José als ‘borderline’. Op grond van deze meldingen, ingediend bij het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK), heeft de Raad voor de Kinderbescherming de uithuisplaatsing van het kind gelast.

Maar geen van deze punten was gebaseerd op enig redelijk bewijs. Julia Lynn werd in het ziekenhuis onderzocht en bleek kerngezond, goed gevoed en verzorgd te zijn. Desalniettemin werd ze in een pleeggezin geplaatst vanwege de zorgen van de Raad voor de Kinderbescherming over José’s psychiatrische toestand en vanwege hun bezwaren tegen José borstvoeding in plaats van flesvoeding.

De beweegredenen van de buurvrouw om zijn bezorgdheid te uiten moeten in twijfel worden getrokken. José houdt vol dat er al lang een slecht gevoel tussen hen was. Ze stelt dat de buurvrouw de grond naast het huis van José bezat en verplicht was een toegangsweg aan te leggen, maar weigerde dit te doen. José vertelt ook dat deze buurvrouw tijdens haar zwangerschap al had gedreigd de baby bij haar weg te laten halen.

De diagnose ‘borderline’ van de dokter was inderdaad wankel. Hij had juffrouw Booij slechts bij hoogstens twee korte bezoeken aan moeder en baby gezien. Hij gaf toe de diagnose alleen onder druk van het AMK te hebben gesteld. Hij mocht niet getuigen in de rechtbank en weigerde vervolgens twee jaar lang vragen van de rechters over de zaak te beantwoorden. Uit diverse psychiatrische onderzoeken na de verwijdering bleek dat Booij in het geheel geen psychiatrische stoornis had. Booij heeft verklaard: “De enige keer dat de dokter me zag, was toen hij naar het huis kwam en zei dat de overheidsinstantie de baby naar het ziekenhuis zou brengen om haar te onderzoeken. Hij verklaarde dat er iets niet in orde was in verband met mijn borstvoeding – dat had de buurvrouw gemeld. Ik schreeuwde dat ze weg moesten. Ik stond voor de slaapkamer van mijn baby om haar te beschermen. Ze gingen weg en twee uur later stonden er vijf politieauto’s in mijn voortuin. Politieagenten kwamen mijn huis binnen, gooiden me op de grond en renden weg met mijn baby”. 

Bezorgdheid over de voeding lijkt even zwak. José gaf om de drie uur borstvoeding op verzoek in plaats van flesvoeding volgens het vier uur durende schema van de wijkverpleegkundige. Ze was in strijd met rigide beleid ten gunste van flesvoeding, en dit werd vervolgens in de rechtbank tegen haar aangevochten. De verpleegster verklaarde: “Ik zag Booij dunner worden, ze raakte steeds meer uitgeput en verward. Als er iets was gebeurd en ik had niets gedaan, dan zou ik spijt hebben gehad”.

Deze reactie geeft aan wat de echte reden voor de verwijdering kan zijn geweest. In het noorden van Nederland waren de afgelopen tijd meerdere kindermoorden. De Raad voor de Kinderbescherming en zijn bureau Bureau Jeugdzorg waren op de hoogte van de betrokken gezinnen en hun problemen, maar hadden de tragedies niet voorkomen. Dit had geresulteerd in een vastberadenheid van deze instanties om te voorkomen dat zoiets opnieuw zou gebeuren. Cees Wierda, de directeur van het Bureau Jeugdzorg (regio Drenthe) die verantwoordelijk is voor de zaak, stelt dat de moorden op baby’s de afgelopen tijd zeker een rol hebben gespeeld bij de beslissing om de baby weg te halen. “Het heeft onze werklast vergroot en we moeten de risico’s minimaliseren”.

Misschien kan alleen zo’n klimaat van reactie en angst ervoor zorgen dat een gezonde en goed verzorgde baby wordt weggehaald bij een competente en liefhebbende moeder in een geavanceerd Westers land als Nederland.

 – – – –

In de weken na de verwijdering van de baby werd José meerdere keren een paar dagen achter elkaar door de politie opgesloten vanwege beschuldigingen van buren. Haar buren groeven een greppel rond haar huis om te voorkomen dat ze er bij kon. Ten slotte werd José enkele weken opgesloten wegens vermeende bedreigingen en alleen vrijgelaten op voorwaarde dat ze nooit meer naar haar huis zou terugkeren. Ze verkocht haar huis met verlies waardoor ze failliet ging. Haar auto was nu het enige dak boven haar hoofd.

Vanaf dit punt ging het leven van José onverbiddelijk naar beneden. Niet alleen haar baby was haar afgenomen, maar ook het geloof dat de trauma’s uit haar jeugd tot het verleden waren overgegaan. Integendeel, ze kwamen ongecontroleerd aan de oppervlakte, waardoor het voor haar onmogelijk werd om rationeel te reageren op gebeurtenissen terwijl ze zich ontvouwden. Contacten met Bureau Jeugdzorg leidden onvermijdelijk tot woede-uitbarstingen. Haar toenmalige advocaat Jaap Groen stelt: “De Jeugdzorg heeft juffrouw Booij vanaf het begin behandeld alsof ze dement was. De manier waarop dingen werden gedaan, zou haar psychiatrische gezondheid niet veel goeds hebben gedaan, en ik denk niet dat dat een grote verrassing is.”

Makelaar Henk Kroezen en zijn vrouw waren bevriend met José en hebben haar in de weken na de ontvoering van Julia Lynn emotioneel en praktisch bijgestaan. Volgens Kroezen: “Mijn vrouw nam haar in het begin meteen mee naar de Raad voor de Kinderbescherming om haar dochtertje te zien, maar José maakte daar alles onmogelijk. Ze werd zo ontzettend boos op de Kinderbescherming”. Regionaal directeur Jeugdzorg Cees Wierda zei in 2006: “We willen het graag hebben over de voorwaarden waaronder de moeder met de baby kan communiceren, maar bij deze moeder kan dat niet”.

 – – – –

De verwijdering van Julia Lynn werd het onderwerp van een traumatische, verwarrende en dure opeenvolging van rechtszaken. Bij haar eerste belangrijke proces werd José geconfronteerd met wat als grimmig primitief vooroordeel kan worden beschouwd. Ze vertelt: “De rechter [mw.mr.dr. GW Brands-Bottema; rechtbank Zutphen, tevens voorzitster van de nederlandse bond van protestants plattelandsvrouwen] vertelde me dat ik te slank en te kwetsbaar was en dat slank zijn een teken was van te gestrest zijn. Mijn gynaecoloog vertelde de rechter dat dit helemaal niet waar was en dat ik kerngezond was. Haar daaropvolgende beloning was dat ze van haar post werd ontheven. De rechter zei ook dat een man het hoofd van het gezin moest zijn en dat ik een slechte moeder was omdat ik werkte. Ze vertelde me dat ik mijn carrière als arts moest opgeven om thuis te blijven en voor mijn baby te zorgen, en dat ik een man moest hebben. Ik was van plan om mijn baby naar een crèche te brengen zodat ik mijn carrière zou kunnen hervatten als mijn zwangerschapsverlof zou eindigen, maar de rechter zei me dat dit niet acceptabel was. Er was maar één rechter, en dit was haar eerste zaak. Ik voelde dat ze me haatte omdat ik een carrière en een baby had. Haar boodschap aan mij was dat ik het een of het ander kon hebben, maar niet allebei. Mijn advocaat protesteerde tegen de rechter die simpele vooroordelen gebruikte als rechtvaardiging voor het wegnemen van mijn baby, maar de rechter verklaarde botweg dat ze de beslissingen in haar rechtbank nam. Dit was een gesloten rechtbank; geen journalist of buitenstaander is toegestaan ​​in dit soort rechtbank in Nederland. Er is geen jurysysteem in Nederland. Er is geen stenograaf, u mag geen bandopnames maken of een transcriptie van de procedure opschrijven. De rechtbanken accepteren zonder enige twijfel alles wat een vertegenwoordiger van de overheid zegt. Ze namen als bewijs dat ik krankzinnig was, het feit dat ik vele jaren eerder counseling had gekregen van Dr. Bakker. Ze begrepen niet dat je in de hulpverlening terecht kon omdat je je wilde ontwikkelen en groeien”.

Het gerechtshof in Leeuwarden oordeelde dat Bureau Jeugdzorg onbekwaam was en zich verder niet met de baby mocht bemoeien. Maar deze en de daaropvolgende rechtszaken in de volgende twee jaar leidden er niet toe dat de baby werd teruggestuurd. Doorgaans vroeg elk proces om een ​​verder onderzoek en stelde het eenvoudigweg het nemen van een beslissing uit. Meestal zou er ook niets komen van het gevraagde onderzoek. Bovendien, wat het ministerie van Justitie betreft, heeft het verstrijken van de tijd de mogelijkheid dat het kind een band met de moeder krijgt, effectief vernietigd. José heeft duidelijke opvattingen over de reden waarom haar recht is geweigerd: “In Nederland is er geen scheiding der machten. De rechters zijn niet onafhankelijk, ze worden benoemd door de minister van Justitie, werken voor hem en nemen de leiding van hem over. De instanties die mijn baby hebben meegenomen, vallen onder het ministerie van Justitie. De rechters zeiden dat deze zaak uit de kranten moet worden gehouden. Het is duidelijk dat ze me wilden opsluiten en dat mijn zaak in de doofpot werd gestopt”. José zelf werd steeds wanhopiger en getraumatiseerd.

José had haar moeder weer ontmoet nadat haar baby was weggenomen. Ze had het gevoel gehad dat ze haar moeder moest vragen hoe ze erin was geslaagd in leven te blijven nadat ze zelf al die jaren geleden was ontvoerd. Het antwoord van haar moeder was om nog een baby te krijgen. Dit was hetzelfde antwoord dat dr. Bakker ook aan José had gegeven.

José besloot om via kunstmatige inseminatie nog een baby te proberen te krijgen en werd in augustus 2007 opnieuw zwanger. Maar ze verkeerde nu in wanhopige financiële omstandigheden. Door haar trauma was ze niet in staat om haar eigen zaken te regelen, en een advocaat zou namens haar voor hen zorgen. De overheid had haar bankrekening bevroren en haar inkomen geconfisqueerd, wat in dit stadium een ​​invaliditeitsuitkering was. Eind oktober 2007 schreef José de koningin van Nederland dat ze zwanger was en met uitzetting werd bedreigd, en vroeg om hulp. Maar José kreeg een paar dagen later, precies twaalf weken en een dag na de conceptie, een miskraam als gevolg van het wegvallen van water, elektriciteit en verwarming. Een paar dagen daarna werd ze uit huis gezet en begon ze op straat te leven.

José vluchtte kort daarna het land uit. Ze verbleef een korte tijd in België en daarna in Frankrijk en Spanje. Elke ambassade die ze om hulp vroeg, zou de Nederlandse autoriteiten opbellen, en die zeiden dat José gek was en moest worden opgesloten. Uiteindelijk arriveerde José in Portugal en bleef daar uiteindelijk twee jaar. Ze zegt: “Toen ik in Portugal aankwam, moest ik een baan vinden, en die vond ik heel gemakkelijk als vertaler. Ik huurde een huis en had een nieuw leven. Maar toen hebben ze me in Portugal uitgezet. De politie klopte aan de deur met een bevelschrift: ‘Bevel van het Nederlandse ministerie van Justitie: juffrouw Booij betaalt haar schulden in Nederland niet, dus haal haar bezittingen in Portugal weg’. Dus werd ik weer op straat gegooid”.

In de zomer van 2009 keerde José terug naar Nederland met de bedoeling haar strijd te hernieuwen om haar dochter terug te winnen en werd onmiddellijk gearresteerd. Ze is op last van een rechter opgesloten in het Delta Psychiatrisch Centrum bij Rotterdam op grond van schizofreen en psychotisch zijn; ze had een verhaal verteld over een ontvoerde baby en een brief aan de koningin. Het was pas de laatste van twintig keren dat ze was gearresteerd en de negende keer dat ze in een psychiatrische inrichting was geplaatst. In geen enkel ander land wordt aangenomen dat ze deze psychische problemen heeft.

Ze werd nog steeds vastgehouden in Delta in een afgesloten cel en geïnjecteerd met antipsychotica omdat de psychiatrische staf haar verhaal niet geloofde. Contact met de buitenwereld werd haar ontzegd. Pas na zeven maanden heeft de instelling de nodige telefoontjes gepleegd, naar Beata Bakker en Richard Gill, waaruit bleek dat José de waarheid sprak. Richard Gill is hoogleraar statistiek aan de Universiteit Leiden, die José kende en op de hoogte was van haar verhaal. Met de hulp van professor Gill en anderen kon José in juli 2010 Delta verlaten en een appartement huren in Den Haag.

In oktober 2010 keerde José terug naar Portugal en verzamelde een hoeveelheid diazepammedicatie. Toen ze in november terugkeerde naar Nederland, probeerde ze zelfmoord door een overdosis diazepam.

José had zes jaar lang gevochten om haar dochter terug te winnen. Ze heeft haar dochter sinds maart 2005 niet meer gezien.

– – – –